Vestibüler Tanısal Testler Nedir?

VEMP (Vestibüler Uyarılmış Miyojenik Potansiyeller)

• Vestibüler: İç kulakta dengeyi sağlayan vestibüler sistemle ilgili.
• Evoked: Uyandırılmış, yani bir uyarana yanıt olarak alınan.
• Myogenic: Kasla ilgili, çünkü test kas cevabını ölçer.
• Potential: Elektriksel yanıt, yani sinirsel yanıt.
Bu test, iç kulaktaki denge organlarına (özellikle sakkül ve utrikül gibi yapılar) ve onlarla ilişkili sinirlere verilen elektriksel yanıtları ölçer. Vestibüler sistemin düzgün çalışması,dengeyi ve uzaydaki durumu algılamayı sağlar.
Vestibüler uyarılmış miyojenik potansiyeller (VEMP); yüksek şiddette uyarana cevap olarak ortaya çıkan ve sternocleidomastoid kası (SCM) ya da ekstraoküler kaslar üzerine yerleştirilen yüzey elektrotlarıyla kaydedilen kısa latanslı miyojenik cevaplardır.

SCM üzerinden kaydedilen cevaplar servikal vestibüler uyarılmış miyojenik potansiyeller (cVEMP) olarak adlandırılır.

cVemp Yolağı

Saküler makula --- Inferior vestibüler sinir --- Medial vestbilüler sinir --- Medial vestibüler çekirdek --- Medial vestibülospinal trakt --- SKM

• cVEMP’te ilk dalga yaklaşık 13 msn’de ortaya çıkan pozitif p13 ve ikinci dalga yaklaşık 23 msn’de ortaya çıkan negatif n23’dür.
• İnferior oblik ekstraoküler kaslarından kaydedilen cevaplar ise oküler vestibüler uyarılmış miyojenik potansiyeller (oVEMP) olarak adlandırılır.

oVemp Yolağı

Utriküler makula --- Superior vestibüler sinir --- Vestibüler çekirdek --- MLF --- KL inferior oblik kas

• oVEMP’te ilk oluşan dalga ortalama 10 msn’de ortaya çıkan negatif n10 ve diğer dalga 15 msn’de ortaya çıkan pozitif p15’tir.

VEMP Testi Nasıl Uygulanır?

• Test sırasında, hastanın boynuna veya göz çevresine elektrotlar yerleştirilir.
• Ardından, özel bir ses (genellikle yüksek sesli bir tıklama sesi) kulak içine verilir.
• Bu ses, iç kulakta dengeye katkıda bulunan yapıların uyarılmasına neden olur.
• Beyinden gelen sinyaller, boyun kasları veya göz çevresi kasları gibi kaslara iletilir.
• Elektrotlar bu kaslardan gelen elektriksel yanıtları ölçer.
• cVEMP (Cervical VEMP): Boyun kaslarından alınan yanıtları ölçer. Boyun bölgesine elektrotlar yerleştirilir ve kulaktan gelen ses uyarısı ile boyun kasları yanıt verir.
• oVEMP (Ocular VEMP): Göz çevresindeki kaslardan alınan yanıtları ölçer. Burada, göz kasları üzerindeki yanıtlar ölçülür.

VEMP Testi Ne Zaman Yapılır?

• Denge problemleri yaşayan hastalar,
• Baş dönmesi şikayeti olan hastalar,
• Vestibüler sinir veya iç kulak hastalıklarının şüphelendiği durumlar,
• Bilateral (iki taraflı) denge bozuklukları

VEMP Testi ile Ne Tür Hastalıklar Tespit Edilebilir?

• Vestibüler nörit
• Meniere hastalığı
• Bilateral vestibüler kayıp
• Periferik vestibüler hastalıklar
• Sakküler fonksiyon bozuklukları

ENG/VNG

ENG (Electronystagmography) ve VNG (Videonystagmography), vestibüler sistemin (denge sistemi) işlevini değerlendirmek için kullanılan testlerdir. Her ikisi de göz hareketlerini ölçerek iç kulak ve sinir sistemindeki problemleri tespit etmeye çalışır. Ancak, teknoloji ve uygulama açısından farklılık gösterirler.

ENG/VNG Avantajları Nedir?

• Mevcut nistagmusun bireyde değerlendirilebilmesi
• Görsel fiksasyon varken veya yokken testlerin yapılabilmesi
• Lezyonun yerinin ve hangi tarafta olduğuna dair bilgi vermesi
• Kullanım kolaylığı

ENG/VNG Dezavantajları Nedir?

• Normal Sonuçlar Dışlamaz
• Spesifik Tanı Eksikliği
• Hasta İşbirliği Gerekliliği
• Nadir Yan Etkiler
• Sadece VOR yollarının değerlendirilebilmeleri
• Vertikal göz hareketlerinin değerlendirilmesinde sorun yaratmaları

ENG/VNG Farkları Nedir?

ENG/VNG testleriyle hangi hastalıklar tespit edilir?

• Akustik Nörinom
• Bening Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV)
• Labirentit
• Periferik ve Santral patolojiler tespit edilebilir.

ENG Nasıl Yapılır?

ENG testinde göz hareketleri, elektrotlar kullanılarak elektriksel sinyaller aracılığıyla kaydedilir.

1. Hazırlık Aşaması

• Hasta Bilgilendirilir: Test süreci ve uygulanacak prosedürler anlatılır.
• İlaç Kullanımı: Testten önce sakinleştirici veya vestibüler sistem üzerinde etkili ilaçlar kullanılmamalıdır (genellikle 48 saat önce kesilir).
• Göz Makyajı: Makyaj yapılmamış olmalıdır çünkü elektrotların yerleşimini etkileyebilir.
• Konforlu Kıyafetler: Hastanın rahat edeceği kıyafetler tercih edilir.

2. Elektrotların Yerleştirilmesi

• Göz çevresine 4–5 adet elektrot yerleştirilir. Elektrotlar göz hareketlerinden kaynaklanan elektriksel aktiviteyi ölçer.

3. Test Aşamaları

Test genellikle birkaç farklı aşamada gerçekleştirilir:

• Sakkadik Test
  • Hastadan, bir ekranda hareket eden bir noktayı gözleriyle takip etmesi istenir. Bu, gözlerin hızlı hareketlerini (sakkad) değerlendirir.
• Takip Testi
  • Yavaş hareket eden bir nesne takip ettirilir. Bu, gözlerin yavaş hareketlerini ölçer.
• Pozisyonel Test
  • Hastanın başı farklı pozisyonlara getirilir ve göz hareketleri kaydedilir. Bu, BPPV gibi pozisyonel baş dönmesini tespit etmek içindir.
• Kalorik Test
  • Her iki kulağa sırayla sıcak ve soğuk hava (veya su) uygulanır. Bu uyarı vestibüler sistemi aktive eder ve gözlerde nistagmus oluşturur. Göz hareketleri ölçülerek kulakların vestibüler yanıtı karşılaştırılır.

VNG Nasıl Yapılır?

VNG Nasıl Yapılır?

VNG, göz hareketlerini kızılötesi kameralarla kaydeden daha modern bir testtir.

1. Hazırlık Aşaması

• ENG ile aynı hazırlık süreçleri uygulanır.

2. Kızılötesi Gözlüklerin Takılması

• Hastanın gözlerine kızılötesi kameralar içeren özel gözlükler takılır. Bu gözlükler göz hareketlerini detaylı bir şekilde kaydeder.

3. Test Aşamaları

• Sakkadik, Takip ve Pozisyonel Testler
  • ENG ile aynı şekilde uygulanır ancak göz hareketleri video kaydına alınır.
• Kalorik Test
  • Her iki kulağa sırasıyla sıcak ve soğuk hava veya su uygulanır. Nistagmus oluşumu kaydedilir ve analiz edilir.